Yazar: Aiden, Jay Jo Kaynak: Tiger Research Çeviri: Shan Oppa, Altın Ekonomi
Özet
Stabil kripto paralar, Vietnam'da bağımsız bir finansal kanal işlevi görüyor ve geleneksel bankacılık sistemi ve hükümet denetimini aşarak ticaret, para transferi ve değer depolama için yaygın olarak kullanılıyor.
Vietnamlı kullanıcılar, resmi olmayan kanallar aracılığıyla sıkça stabil coin kullanıyor. Hükümet açıkça yasaklamış olmasına rağmen, stabil coinler hakkında henüz anlamlı bir politika tartışması yapılmamıştır.
Vietnam, stabilcoinleri resmi olarak finansal sisteme dahil etmeli, politikalarını piyasa gerçekleriyle uyumlu hale getirmeli ve bu, Vietnam'ın Güneydoğu Asya dijital finans alanındaki rekabet gücünü artırmaya yardımcı olacaktır.
1. Stabil coin pazarının büyümesi ve düzenleme arasındaki kopukluk
Vietnam, uzun süredir küresel kripto para benimseme endeksinde birinci sırada yer alıyor. Ancak, düzenleyici eksiklikler sektörün gelişimini ciddi şekilde kısıtlıyor. Yine de, Vietnam'ın kripto endüstrisi, bireysel yatırımcıların öncülüğünde hızla büyümeye devam ediyor ve bu süreçte, stabilcoin pazarı da giderek ön plana çıkıyor. Resmi para yatırma ve çekme kanallarının eksikliğine rağmen, Vietnam kullanıcıları hala Binance P2P'nin garantili işlemleri, Telegram üzerinden gerçekleşen OTC işlemleri ve kendi kendine saklama cüzdanları kullanarak doğrudan P2P transferleri gibi birçok yöntemle stabilcoin ticareti yapıyorlar.
Bu bireysel yatırımcı merkezli kendiliğinden büyüme modeli belirgin uzun vadeli sınırlamalara sahiptir. Düzenlemenin eksikliği piyasa şeffaflığını ve istikrarını azaltmakta, yalnızca bireysel yatırımcılara dayanarak piyasanın sürdürülebilir gelişimini desteklemek mümkün olmamaktadır. Ayrıca, Vietnam henüz stabilcoin ile ilgili yasal ve kurumsal bir çerçeve oluşturmuş değildir ve somut politik tartışmalar başlatmamıştır. Bu "pazar ve düzenleme uyumsuzluğu" durumu, yalnızca finansal piyasaların potansiyel risklerini artırmakla kalmamakta, aynı zamanda Vietnam'ın ulusal rekabet gücünü artırma stratejik fırsatını kaçırmasına neden olmaktadır.
Bu rapor, Vietnam kullanıcılarının sabit coinleri nasıl kullandığını, ticaret, eşler arası para transferleri ve ödemeler dahil olmak üzere gerçek finansal etkinliklerde analiz etmektedir. Ayrıca, düzenleyici boşlukların yol açtığı potansiyel risklere işaret etmekte ve kullanıcıların gerçek davranışlarına dayalı olarak sabit coin politikalarının oluşturulmasının gerekliliği ve stratejik anlamını tartışmaktadır.
2. Stablecoin, Vietnam kullanıcı davranışlarına entegre oldu
2.1 İşlem ve Likidite Yönetimi
Vietnamlı kripto yatırımcılar, stablecoin kullanımını çoktan sadece fiat para ve kripto para değişimi ile sınırlı kalmayacak şekilde ilerletmiş durumda. Yatırımcılar, işlem sonrası fonlarını hemen Vietnam Dong'u (VND) ile değiştirmek yerine stablecoin (özellikle USDT) olarak tutmayı tercih ediyor ve bunu gelecekteki işlemler için rezerv fonu ya da piyasa dalgalanmalarına karşı bir "dijital güvenli liman varlığı" olarak görüyorlar. Bu durum, Vietnam yatırımcılarının stablecoinler aracılığıyla aktif olarak likidite yönetimi yapmaya başladığını gösteriyor ve bu davranış biçimi geçmişe göre belirgin bir değişim yaşadı.
Kripto pazarları düştüğünde, Vietnamlı yatırımcılar genellikle fonlarını USDT'ye, yani yasadışı para birimlerine dönüştürme eğilimindedir. Özellikle piyasa sert dalgalandığında, Binance P2P'de USDT'nin fiyatı 25.000-27.000 Vietnam donguna kadar yükselmiş, normal döviz kuru üzerinden %5'lik bir primle işlem görmüştür. Bu durum, yatırımcıların stabil coinleri diğer kripto varlıklardan bağımsız bir değer saklama aracı olarak gördüğünü yansıtmaktadır. Bu prim, stabil coinlerin Vietnam kripto pazarında vazgeçilmez bir likidite yönetim aracı haline geldiğini göstermektedir.
Bu fenomen kısa vadeli bir anomali değil, uzun vadeli bir eğilimdir. 2020 ile 2025 yılları arasında (FTX ve Terra-Luna çöküşü gibi özel olaylar hariç), USDT, Vietnam'da uzun süre boyunca dolar karşısında pozitif bir prim sürdürmüştür, 2024 yılı için ortalama prim %3.35'tir. Yatırımcılar, piyasa dalgalanmaları ve döviz riskiyle etkili bir şekilde başa çıkmak için stabilcoin kullanarak ek maliyetleri üstlenmeye istekli.
Bu davranışın arkasındaki neden, Vietnam finansal sisteminin karmaşık yapısı ve sıkı denetimdir. Bankalar, fonların kaynağı ve kullanımı konusunda sıkı bir inceleme yapar, yatırımcılar para çekme veya transfer işlemlerinde birçok zorluk ve maliyetle karşılaşır. Bu düzenleyici engellerden ve risklerden kaçınmak için yatırımcılar, kripto ekosistemi içinde stabilcoin'lere dayalı bağımsız bir fon yönetim sistemi kurmuştur. Bu, stabilcoin'lerin Vietnamlı yatırımcıların portföylerinde neden vazgeçilmez hale geldiğini de açıklamaktadır.
2.2 Nokta nokta transfer: Stabil coin, ödeme altyapısıdır
Stablecoin, Vietnam'da eşler arası ödemeler ve para transferleri için önemli bir araç haline geldi. Vietnam yasaları kripto paraların ödeme aracı olarak kullanılmasını yasaklasa da, kullanıcılar yine de kendi cüzdanları aracılığıyla transfer yaparak ve resmi olmayan OTC kanallarıyla ticaret yapmaktadır. Vietnam, dünya genelinde stabilcoin ile en fazla para transferi alan ülkelerden biridir; uluslararası para transferlerinin yaklaşık %7,8'i USDT gibi stabilcoin biçiminde gelmektedir.
%5-7 ücret alan ve işlenmesi daha uzun süren geleneksel uluslararası havale yöntemleriyle (ör. SWIFT, Western Union) karşılaştırıldığında, stablecoin transferleri aracı ücreti olmadan dakikalar içinde tamamlanabilir. Bu, sabit paraları denizaşırı çalışanlar ve serbest çalışanlar için para göndermenin etkili bir yolu haline getirir. E-ticaret satıcıları, daigou uygulayıcıları ve serbest çalışanlar da yaygın olarak Telegram veya sosyal platformlar aracılığıyla USDT gönderir ve ödeme yapar.
Bu stabilcoin bazlı eşler arası ödeme sistemi, dijital alanda Vietnam'ın uzun süredir bağımlı olduğu nakit tabanlı resmi olmayan ekonomik sistemini yeniden üretmektedir. Bu ödeme yöntemi son derece çevrimiçi uyumlu olup, hızla sınır ötesi işlem aracına dönüşmüştür.
2.3. Stabil Coin Değer Depolama Aracı Olarak
Yüksek enflasyon veya döviz kuru dalgalanmaları dönemlerinde, Vietnam vatandaşları geleneksel olarak fiziksel altın veya dolar gibi güvenli varlıklara yönelme eğilimindedir. Altın tercihi özellikle belirgindir. Vietnam aileleri her yıl yaklaşık 50-60 ton altın satın almakta ve önümüzdeki beş yıl içinde bu miktarın 70-80 tona çıkması beklenmektedir. 2024 yılının ortalarında, altın fiyatları yüksek olmasına rağmen, Vietnam bankası sadece bir hafta içinde 2 tondan fazla altın satmıştır. Bu durum, finansal hizmet kanalları sınırlı olan sıradan ailelerin altını kısa vadeli spekülasyondan çok uzun vadeli değer koruma aracı olarak aktif bir şekilde kullanmakta olduğunu göstermektedir.
Son yıllarda stablecoin'ler, altın veya ABD doları gibi geleneksel varlıkları tamamlayan veya bunların yerini alan yeni dijital güvenli liman varlıkları olarak ortaya çıktı. USDT veya USDC gibi sabit coinler, dijital dolar görevi görerek altın veya fiziksel dolara benzer istikrarlı bir değer deposu sağlar. **Kripto para birimlerinin bir ödeme aracı olarak kullanılması Vietnam'da hala yasa dışıdır. Buna rağmen, giderek artan sayıda kullanıcı, alım satım veya ödemeler için değil, yalnızca istikrarlı bir varlık değerini korumak için sabit paraları tutuyor. Bu, stabilcoinlerin Vietnam'da bir değer deposu olarak rol oynadığının açık bir göstergesidir.
Vietnam'da, stabilcoinler resmi finansal sistemin dışında doğal olarak gelişip büyüyerek "gölge finans"ın önemli bir dayanağı haline geldi. Yatırımcılar stabilcoinleri, yalnızca ana likidite yönetim aracı olarak değil, aynı zamanda eşler arası ödeme ve değer saklama aracı olarak da yaygın bir şekilde kullanıyorlar.
Vietnam hükümeti son zamanlarda kripto para birimi endüstrisine odaklanmaya başladı ve ilgili yasal çerçeveyi ve düzenleyici sanal alanı hazırlıyor. Bununla birlikte, piyasada gerçekten yaygın olarak kullanılan stabilcoinler hakkında hala spesifik ve derinlemesine tartışmalar eksiktir. Başbakan Pham Minh Chinh'in dediği gibi: "Yasa bunu yasaklamıyorsa, insanların ve işletmelerin bunu yapmasına izin verilmelidir; Devlet, piyasanın daha iyi yapabileceği alanlara müdahale etmemelidir. "Bu, Vietnam'ın güçlü kontrolden ziyade yeniliği teşvik eden piyasa dostu bir düzenleyici stratejiye daha uygun olduğunu gösteriyor. Kullanıcıların gerçek davranışlarını yansıtan ve resmi finansal sisteme güvenli bir şekilde entegre edilen politikalar, inovasyon ve düzenleme arasında bir denge kurmak için daha elverişli olacaktır. **
3.1. Güneydoğu Asya ülkelerinin deneyimlerinden yararlanmak
Vietnam'da stabilcoinler için net bir düzenleyici politika oluşturmak hâlâ zorlu bir süreçken, çevredeki Güneydoğu Asya ülkeleri piyasa gerçeklerini yansıtan düzenleme çerçeveleri kurmuş durumda. Vietnam'ın "anlamadığımız şeyleri düzenleyelim, düzenleyemediğimiz şeyleri yasaklayalım" bürokratik modelinin aksine, komşu ülkeler kendilerine uygun gerçek politikalar oluşturuyor:
Singapur sistematik bir kurumsal tasarım benimsemektedir. 2023 yılında tanıtılan stabilcoin düzenleme çerçevesi, Singapur Para Otoritesi (MAS) tarafından oluşturulmuş olup, 1:1 rezerv gerekliliklerini, günlük piyasa değeri açıklama yükümlülüklerini ve eşdeğer ödeme mekanizmasını netleştirmiştir. Stabilcoin yalnızca yetkilendirilmiş kuruluşlar tarafından ihraç edilmektedir ve bu, Singapur dijital varlık pazarının güvenilirliğini artırmaktadır.
Tayland esnek "çift yol" politikası uyguluyor. Mart 2025'te, düzenleyiciler yetkilendirilmiş borsalarda USDT ve USDC kullanılmasına onay verdi ve aynı zamanda hükümet tahvilleriyle desteklenen, Tayland Baht'ına sabitlenmiş bir stabilcoin pilotunu teşvik etti. Bu model, yabancı stabilcoinlerin pratikliğini kabul ederken, yerel para biriminin dijital alternatiflerini de aşamalı olarak geliştiriyor.
Filipinler pilot uygulama ve pragmatizmi vurguluyor. Merkez Bankası (BSP) ve Sermaye Piyasası Kurulu (SEC), havale amaçlı stabilcoin pilot projeleri (örneğin PHPC) başlatıyor ve sınır ötesi ödeme alanında bir düzenleyici kum havuzu temelinde, önce gerçek uygulama deneyleri yapmayı, sonra yasalaştırmayı önceliklendiriyor.
Buna karşın, Vietnam henüz özel bir stabilcoin düzenleme çerçevesi oluşturmadı ve bu durum piyasa uygulamaları ile politikalar arasındaki farkın giderek büyümesine neden oldu.
Bu ülkelerin deneyimleri, düzenlemenin yerel pazar kullanıcılarının gerçek davranışlarına dayanması gerektiğini, başka ülkelerin modellerini zorla uygulamaktan ziyade, göstermektedir. Eğer Vietnam, pazarın gerçek ihtiyaçlarını yansıtan politikalar geliştiremezse, resmi olmayan finansal kanallar gri alanda daha da kökleşecek ve bu da gelecekteki finansal düzenleme ve para politikası uygulamaları için uzun vadeli riskler doğuracaktır.
3.2. Vietnam Pazarının Gerçeklerine Dayalı Stabilcoin Stratejisinin Oluşturulması
Şu anda, Vietnam'daki perakende kullanıcılar, stabil coinleri (özellikle dolar bazlı USDT'yi) günlük finansal davranışlarına entegre etmiş durumdalar. Bu nedenle, politika yapıcılarının bu piyasa gerçeğini dikkate alması ve piyasa katılımcılarıyla aktif bir iletişim kurarak politika geliştirmesi gerekmektedir; tek taraflı sert kontrol önlemleri almak yerine.
Örneğin, resmi olarak yönlendirilen ve sınırlı bir kullanışlılığa sahip olan merkezi bankalar dijital para birimleri (CBDC) ile karşılaştırıldığında, Vietnam mevcut kullanıcı davranışlarına dayalı olarak daha gerçekçi politikalar geliştirmek için aşağıdan yukarıya bir düzenleme modeli tasarlayabilir. Bu yöntem, hem düzenleme verimliliğini artırabilir hem de daha operasyonel hale getirebilir.
Resmi olmayan kanalların şeffaflığını artırmak için, piyasa dışı işlem brokerlerinin sertifikalandırılması, uygun KYC sistemlerinin uygulanması ve sistematik bir eşler arası ticaret platformunun tanıtılması.
Vietnam Dong (VND) ile sabitlenmiş stabilcoin için bir düzenleyici kum havuzu oluşturuldu ve bunun e-ticaret, döviz transferleri ve serbest çalışma piyasaları gibi belirli alanlarda uygulanması sağlandı.
Uygun, kullanıcı dostu yerel alternatifler sunmak, dolar stabilcoinleri ile sağlıklı bir rekabet oluşturmak
Bu strateji, piyasanın doğal gelişimini teşvik ederken finansal sistemin istikrarını korumaya yardımcı olacaktır. Vietnam, dijital finansal ortamın değişikliklerine aktif bir şekilde yanıt verebilirse, daha şeffaf ve güvenli bir stabilcoin ekosistemi inşa etme kapasitesine sahip olacaktır.
4. Özet
Vietnam'ın stabilcoin ekosistemi hükümet politikaları tarafından yönlendirilmemektedir, aksine kullanıcıların gerçek ihtiyaçlarını karşılamak için doğal olarak oluşmuştur. Resmi ticaret kanallarının eksik olduğu bir ortamda, kullanıcılar stabilcoin finansal kanalları oluşturmuşlardır: USDT ticareti yaparlar, Telegram üzerinden OTC kanallarıyla para gönderirler ve dijital doları değer saklama aracı olarak kullanırlar. Bu uygulamalar, pazarın geleneksel finansal sistemdeki boşlukları doldurduğunu göstermektedir.
Başlangıçta, kullanıcılar stabil coinleri yalnızca geçici bir sistem alternatif çözümü olarak görüyordu. Artık bunlar, Vietnam dijital finans ekosisteminin önemli bir temeli haline geldi. Yasal onay veya düzenleme olmaksızın, kullanıcılar stabil coinleri günlük yaşamlarında yaygın bir şekilde kullanmaya başladı. Ancak, bu tür bir davranış yasal bir boşluk içinde devam ederse, onları resmi olmayan ve şeffaf olmayan gri bir alana itebilir, bu da finansal piyasalardaki çarpıklığı ve istikrarsızlığı artırabilir.
Singapur ve Tayland gibi ülkeler, yenilik ve istikrarı dengede tutan sistematik bir düzenleyici ortam inşa ederek, piyasa öncüsü kullanıcı davranışlarını aktif bir şekilde benimsemiştir. Vietnam da, piyasa gerçeklerine dayalı bir düzenleyici çerçeve oluşturmalı, kullanıcılar tarafından inşa edilen gayri resmi finansal ağı resmi olarak tanımalı ve ülkesinin finansal altyapısını güçlendirmek için Vietnam Dong'u ile sabitlenmiş stabilcoinler kullanmalıdır.
Bu "kullanıcı odaklı" düzenleme yolu sayesinde, Vietnam hem finansal piyasalardaki şeffaflık ve istikrarı artırabilir hem de Güneydoğu Asya'daki dijital varlık yönetiminde öncü bir konuma gelme umudunu taşıyor.
The content is for reference only, not a solicitation or offer. No investment, tax, or legal advice provided. See Disclaimer for more risks disclosure.
Paralel finansal sistem: stablecoin'in Vietnam'daki yükselişi
Yazar: Aiden, Jay Jo Kaynak: Tiger Research Çeviri: Shan Oppa, Altın Ekonomi
Özet
1. Stabil coin pazarının büyümesi ve düzenleme arasındaki kopukluk
Vietnam, uzun süredir küresel kripto para benimseme endeksinde birinci sırada yer alıyor. Ancak, düzenleyici eksiklikler sektörün gelişimini ciddi şekilde kısıtlıyor. Yine de, Vietnam'ın kripto endüstrisi, bireysel yatırımcıların öncülüğünde hızla büyümeye devam ediyor ve bu süreçte, stabilcoin pazarı da giderek ön plana çıkıyor. Resmi para yatırma ve çekme kanallarının eksikliğine rağmen, Vietnam kullanıcıları hala Binance P2P'nin garantili işlemleri, Telegram üzerinden gerçekleşen OTC işlemleri ve kendi kendine saklama cüzdanları kullanarak doğrudan P2P transferleri gibi birçok yöntemle stabilcoin ticareti yapıyorlar.
Bu bireysel yatırımcı merkezli kendiliğinden büyüme modeli belirgin uzun vadeli sınırlamalara sahiptir. Düzenlemenin eksikliği piyasa şeffaflığını ve istikrarını azaltmakta, yalnızca bireysel yatırımcılara dayanarak piyasanın sürdürülebilir gelişimini desteklemek mümkün olmamaktadır. Ayrıca, Vietnam henüz stabilcoin ile ilgili yasal ve kurumsal bir çerçeve oluşturmuş değildir ve somut politik tartışmalar başlatmamıştır. Bu "pazar ve düzenleme uyumsuzluğu" durumu, yalnızca finansal piyasaların potansiyel risklerini artırmakla kalmamakta, aynı zamanda Vietnam'ın ulusal rekabet gücünü artırma stratejik fırsatını kaçırmasına neden olmaktadır.
Bu rapor, Vietnam kullanıcılarının sabit coinleri nasıl kullandığını, ticaret, eşler arası para transferleri ve ödemeler dahil olmak üzere gerçek finansal etkinliklerde analiz etmektedir. Ayrıca, düzenleyici boşlukların yol açtığı potansiyel risklere işaret etmekte ve kullanıcıların gerçek davranışlarına dayalı olarak sabit coin politikalarının oluşturulmasının gerekliliği ve stratejik anlamını tartışmaktadır.
2. Stablecoin, Vietnam kullanıcı davranışlarına entegre oldu
2.1 İşlem ve Likidite Yönetimi
Vietnamlı kripto yatırımcılar, stablecoin kullanımını çoktan sadece fiat para ve kripto para değişimi ile sınırlı kalmayacak şekilde ilerletmiş durumda. Yatırımcılar, işlem sonrası fonlarını hemen Vietnam Dong'u (VND) ile değiştirmek yerine stablecoin (özellikle USDT) olarak tutmayı tercih ediyor ve bunu gelecekteki işlemler için rezerv fonu ya da piyasa dalgalanmalarına karşı bir "dijital güvenli liman varlığı" olarak görüyorlar. Bu durum, Vietnam yatırımcılarının stablecoinler aracılığıyla aktif olarak likidite yönetimi yapmaya başladığını gösteriyor ve bu davranış biçimi geçmişe göre belirgin bir değişim yaşadı.
Kripto pazarları düştüğünde, Vietnamlı yatırımcılar genellikle fonlarını USDT'ye, yani yasadışı para birimlerine dönüştürme eğilimindedir. Özellikle piyasa sert dalgalandığında, Binance P2P'de USDT'nin fiyatı 25.000-27.000 Vietnam donguna kadar yükselmiş, normal döviz kuru üzerinden %5'lik bir primle işlem görmüştür. Bu durum, yatırımcıların stabil coinleri diğer kripto varlıklardan bağımsız bir değer saklama aracı olarak gördüğünü yansıtmaktadır. Bu prim, stabil coinlerin Vietnam kripto pazarında vazgeçilmez bir likidite yönetim aracı haline geldiğini göstermektedir.
Bu fenomen kısa vadeli bir anomali değil, uzun vadeli bir eğilimdir. 2020 ile 2025 yılları arasında (FTX ve Terra-Luna çöküşü gibi özel olaylar hariç), USDT, Vietnam'da uzun süre boyunca dolar karşısında pozitif bir prim sürdürmüştür, 2024 yılı için ortalama prim %3.35'tir. Yatırımcılar, piyasa dalgalanmaları ve döviz riskiyle etkili bir şekilde başa çıkmak için stabilcoin kullanarak ek maliyetleri üstlenmeye istekli.
Bu davranışın arkasındaki neden, Vietnam finansal sisteminin karmaşık yapısı ve sıkı denetimdir. Bankalar, fonların kaynağı ve kullanımı konusunda sıkı bir inceleme yapar, yatırımcılar para çekme veya transfer işlemlerinde birçok zorluk ve maliyetle karşılaşır. Bu düzenleyici engellerden ve risklerden kaçınmak için yatırımcılar, kripto ekosistemi içinde stabilcoin'lere dayalı bağımsız bir fon yönetim sistemi kurmuştur. Bu, stabilcoin'lerin Vietnamlı yatırımcıların portföylerinde neden vazgeçilmez hale geldiğini de açıklamaktadır.
2.2 Nokta nokta transfer: Stabil coin, ödeme altyapısıdır
Stablecoin, Vietnam'da eşler arası ödemeler ve para transferleri için önemli bir araç haline geldi. Vietnam yasaları kripto paraların ödeme aracı olarak kullanılmasını yasaklasa da, kullanıcılar yine de kendi cüzdanları aracılığıyla transfer yaparak ve resmi olmayan OTC kanallarıyla ticaret yapmaktadır. Vietnam, dünya genelinde stabilcoin ile en fazla para transferi alan ülkelerden biridir; uluslararası para transferlerinin yaklaşık %7,8'i USDT gibi stabilcoin biçiminde gelmektedir.
%5-7 ücret alan ve işlenmesi daha uzun süren geleneksel uluslararası havale yöntemleriyle (ör. SWIFT, Western Union) karşılaştırıldığında, stablecoin transferleri aracı ücreti olmadan dakikalar içinde tamamlanabilir. Bu, sabit paraları denizaşırı çalışanlar ve serbest çalışanlar için para göndermenin etkili bir yolu haline getirir. E-ticaret satıcıları, daigou uygulayıcıları ve serbest çalışanlar da yaygın olarak Telegram veya sosyal platformlar aracılığıyla USDT gönderir ve ödeme yapar.
Bu stabilcoin bazlı eşler arası ödeme sistemi, dijital alanda Vietnam'ın uzun süredir bağımlı olduğu nakit tabanlı resmi olmayan ekonomik sistemini yeniden üretmektedir. Bu ödeme yöntemi son derece çevrimiçi uyumlu olup, hızla sınır ötesi işlem aracına dönüşmüştür.
2.3. Stabil Coin Değer Depolama Aracı Olarak
Yüksek enflasyon veya döviz kuru dalgalanmaları dönemlerinde, Vietnam vatandaşları geleneksel olarak fiziksel altın veya dolar gibi güvenli varlıklara yönelme eğilimindedir. Altın tercihi özellikle belirgindir. Vietnam aileleri her yıl yaklaşık 50-60 ton altın satın almakta ve önümüzdeki beş yıl içinde bu miktarın 70-80 tona çıkması beklenmektedir. 2024 yılının ortalarında, altın fiyatları yüksek olmasına rağmen, Vietnam bankası sadece bir hafta içinde 2 tondan fazla altın satmıştır. Bu durum, finansal hizmet kanalları sınırlı olan sıradan ailelerin altını kısa vadeli spekülasyondan çok uzun vadeli değer koruma aracı olarak aktif bir şekilde kullanmakta olduğunu göstermektedir.
Son yıllarda stablecoin'ler, altın veya ABD doları gibi geleneksel varlıkları tamamlayan veya bunların yerini alan yeni dijital güvenli liman varlıkları olarak ortaya çıktı. USDT veya USDC gibi sabit coinler, dijital dolar görevi görerek altın veya fiziksel dolara benzer istikrarlı bir değer deposu sağlar. **Kripto para birimlerinin bir ödeme aracı olarak kullanılması Vietnam'da hala yasa dışıdır. Buna rağmen, giderek artan sayıda kullanıcı, alım satım veya ödemeler için değil, yalnızca istikrarlı bir varlık değerini korumak için sabit paraları tutuyor. Bu, stabilcoinlerin Vietnam'da bir değer deposu olarak rol oynadığının açık bir göstergesidir.
3. Vietnam Hükümetinin İlerleme Yolu: Piyasa Gerçeklerini Yansıtan Düzenleyici Politikaların Belirlenmesi
Vietnam'da, stabilcoinler resmi finansal sistemin dışında doğal olarak gelişip büyüyerek "gölge finans"ın önemli bir dayanağı haline geldi. Yatırımcılar stabilcoinleri, yalnızca ana likidite yönetim aracı olarak değil, aynı zamanda eşler arası ödeme ve değer saklama aracı olarak da yaygın bir şekilde kullanıyorlar.
Vietnam hükümeti son zamanlarda kripto para birimi endüstrisine odaklanmaya başladı ve ilgili yasal çerçeveyi ve düzenleyici sanal alanı hazırlıyor. Bununla birlikte, piyasada gerçekten yaygın olarak kullanılan stabilcoinler hakkında hala spesifik ve derinlemesine tartışmalar eksiktir. Başbakan Pham Minh Chinh'in dediği gibi: "Yasa bunu yasaklamıyorsa, insanların ve işletmelerin bunu yapmasına izin verilmelidir; Devlet, piyasanın daha iyi yapabileceği alanlara müdahale etmemelidir. "Bu, Vietnam'ın güçlü kontrolden ziyade yeniliği teşvik eden piyasa dostu bir düzenleyici stratejiye daha uygun olduğunu gösteriyor. Kullanıcıların gerçek davranışlarını yansıtan ve resmi finansal sisteme güvenli bir şekilde entegre edilen politikalar, inovasyon ve düzenleme arasında bir denge kurmak için daha elverişli olacaktır. **
3.1. Güneydoğu Asya ülkelerinin deneyimlerinden yararlanmak
Vietnam'da stabilcoinler için net bir düzenleyici politika oluşturmak hâlâ zorlu bir süreçken, çevredeki Güneydoğu Asya ülkeleri piyasa gerçeklerini yansıtan düzenleme çerçeveleri kurmuş durumda. Vietnam'ın "anlamadığımız şeyleri düzenleyelim, düzenleyemediğimiz şeyleri yasaklayalım" bürokratik modelinin aksine, komşu ülkeler kendilerine uygun gerçek politikalar oluşturuyor:
Buna karşın, Vietnam henüz özel bir stabilcoin düzenleme çerçevesi oluşturmadı ve bu durum piyasa uygulamaları ile politikalar arasındaki farkın giderek büyümesine neden oldu.
Bu ülkelerin deneyimleri, düzenlemenin yerel pazar kullanıcılarının gerçek davranışlarına dayanması gerektiğini, başka ülkelerin modellerini zorla uygulamaktan ziyade, göstermektedir. Eğer Vietnam, pazarın gerçek ihtiyaçlarını yansıtan politikalar geliştiremezse, resmi olmayan finansal kanallar gri alanda daha da kökleşecek ve bu da gelecekteki finansal düzenleme ve para politikası uygulamaları için uzun vadeli riskler doğuracaktır.
3.2. Vietnam Pazarının Gerçeklerine Dayalı Stabilcoin Stratejisinin Oluşturulması
Şu anda, Vietnam'daki perakende kullanıcılar, stabil coinleri (özellikle dolar bazlı USDT'yi) günlük finansal davranışlarına entegre etmiş durumdalar. Bu nedenle, politika yapıcılarının bu piyasa gerçeğini dikkate alması ve piyasa katılımcılarıyla aktif bir iletişim kurarak politika geliştirmesi gerekmektedir; tek taraflı sert kontrol önlemleri almak yerine.
Örneğin, resmi olarak yönlendirilen ve sınırlı bir kullanışlılığa sahip olan merkezi bankalar dijital para birimleri (CBDC) ile karşılaştırıldığında, Vietnam mevcut kullanıcı davranışlarına dayalı olarak daha gerçekçi politikalar geliştirmek için aşağıdan yukarıya bir düzenleme modeli tasarlayabilir. Bu yöntem, hem düzenleme verimliliğini artırabilir hem de daha operasyonel hale getirebilir.
Vietnam hükümetinin değerlendirebileceği somut önlemler şunlardır:
Bu strateji, piyasanın doğal gelişimini teşvik ederken finansal sistemin istikrarını korumaya yardımcı olacaktır. Vietnam, dijital finansal ortamın değişikliklerine aktif bir şekilde yanıt verebilirse, daha şeffaf ve güvenli bir stabilcoin ekosistemi inşa etme kapasitesine sahip olacaktır.
4. Özet
Vietnam'ın stabilcoin ekosistemi hükümet politikaları tarafından yönlendirilmemektedir, aksine kullanıcıların gerçek ihtiyaçlarını karşılamak için doğal olarak oluşmuştur. Resmi ticaret kanallarının eksik olduğu bir ortamda, kullanıcılar stabilcoin finansal kanalları oluşturmuşlardır: USDT ticareti yaparlar, Telegram üzerinden OTC kanallarıyla para gönderirler ve dijital doları değer saklama aracı olarak kullanırlar. Bu uygulamalar, pazarın geleneksel finansal sistemdeki boşlukları doldurduğunu göstermektedir.
Başlangıçta, kullanıcılar stabil coinleri yalnızca geçici bir sistem alternatif çözümü olarak görüyordu. Artık bunlar, Vietnam dijital finans ekosisteminin önemli bir temeli haline geldi. Yasal onay veya düzenleme olmaksızın, kullanıcılar stabil coinleri günlük yaşamlarında yaygın bir şekilde kullanmaya başladı. Ancak, bu tür bir davranış yasal bir boşluk içinde devam ederse, onları resmi olmayan ve şeffaf olmayan gri bir alana itebilir, bu da finansal piyasalardaki çarpıklığı ve istikrarsızlığı artırabilir.
Singapur ve Tayland gibi ülkeler, yenilik ve istikrarı dengede tutan sistematik bir düzenleyici ortam inşa ederek, piyasa öncüsü kullanıcı davranışlarını aktif bir şekilde benimsemiştir. Vietnam da, piyasa gerçeklerine dayalı bir düzenleyici çerçeve oluşturmalı, kullanıcılar tarafından inşa edilen gayri resmi finansal ağı resmi olarak tanımalı ve ülkesinin finansal altyapısını güçlendirmek için Vietnam Dong'u ile sabitlenmiş stabilcoinler kullanmalıdır.
Bu "kullanıcı odaklı" düzenleme yolu sayesinde, Vietnam hem finansal piyasalardaki şeffaflık ve istikrarı artırabilir hem de Güneydoğu Asya'daki dijital varlık yönetiminde öncü bir konuma gelme umudunu taşıyor.