Sự thật về Thanh khoản: Báo cáo nghiên cứu hiệu ứng lên sàn giao dịch vào năm 2024

1. Giới thiệu nghiên cứu

1.1 Nền tảng nghiên cứu

Kể từ đầu năm 2024, thị trường đã có nhiều cuộc thảo luận về các token VC với định giá hoàn toàn pha loãng cao (FDV) nhưng vốn hóa thị trường lưu thông thấp (MC). Khi tỷ lệ MC/FDV của các token mới phát hành giảm xuống mức thấp nhất trong nhiều năm, điều này cho thấy sẽ có một lượng lớn token được mở khóa vào thị trường trong tương lai. Mặc dù lượng lưu thông ban đầu thấp có thể thúc đẩy giá tăng trong ngắn hạn, nhưng sự tăng giá này thiếu tính bền vững. Khi một lượng lớn token được mở khóa, rủi ro thừa cung gia tăng, và các nhà đầu tư lo ngại rằng cấu trúc thị trường này khó có thể duy trì việc tăng giá.

Do đó, nhiều nhà đầu tư bắt đầu chú ý đến Meme coin. Đặc điểm của Meme coin là hầu hết token đã được mở khóa hoàn toàn vào thời điểm TGE, tỷ lệ lưu thông cao, không có áp lực bán tháo do mở khóa trong tương lai. Cấu trúc này giảm áp lực cung cấp trên thị trường, mang lại nhiều niềm tin hơn cho các nhà đầu tư. Nhiều Meme coin khi phát hành có tỷ lệ MC/FDV gần 1, có nghĩa là các nhà nắm giữ sẽ không phải đối mặt với sự pha loãng do phát hành thêm, cung cấp một môi trường thị trường tương đối ổn định. Khi nhận thức về rủi ro mở khóa token quy mô lớn ngày càng sâu sắc, sự quan tâm của nhà đầu tư dần chuyển sang những Meme coin có tính thanh khoản cao, tỷ lệ lạm phát thấp, mặc dù chúng có thể thiếu các kịch bản ứng dụng thực tế.

Cấu trúc thị trường hiện tại yêu cầu các nhà đầu tư lựa chọn mã thông báo một cách thận trọng hơn. Tuy nhiên, các nhà đầu tư thường khó khăn trong việc đánh giá độc lập giá trị và tiềm năng của từng dự án, lúc này cơ chế sàng lọc của sàn giao dịch trở nên quan trọng. Là "người gác cổng" trực tiếp đưa tài sản mã thông báo đến tay người dùng, sàn giao dịch tập trung không chỉ giúp xác minh tính tuân thủ và tiềm năng thị trường của mã thông báo, mà còn đóng vai trò trong việc sàng lọc các dự án chất lượng. Mặc dù có quan điểm cho rằng giao dịch trên chuỗi sẽ vượt qua giao dịch CEX, nhưng nghiên cứu này cho rằng, thị phần của CEX sẽ không bị giao dịch trên chuỗi chiếm đoạt. Trải nghiệm giao dịch của CEX, quản lý tài sản có trách nhiệm, thói quen người dùng, rào cản thanh khoản, xu hướng tuân thủ quy định và các yếu tố khác khiến cho thị phần giao dịch của CEX sẽ lâu dài vượt trội hơn thị phần giao dịch trên chuỗi.

Vậy, sàn giao dịch tập trung làm thế nào để筛选 và quyết định đồng coin nào sẽ được niêm yết trong số nhiều dự án? Hiệu suất tổng thể của các đồng coin được niêm yết trong năm qua như thế nào? Hiệu suất của những đồng token này có liên quan đến sàn giao dịch đã chọn hay không?

Để trả lời những câu hỏi này, nghiên cứu này nhằm khám phá tình hình niêm yết coin của các sàn giao dịch lớn và phân tích tác động thực tế của nó đến hiệu suất của thị trường token, tập trung vào sự thay đổi khối lượng giao dịch và đặc điểm biến động giá sau khi niêm yết, nhằm nhận diện ảnh hưởng của các sàn giao dịch khác nhau đến hiệu suất thị trường của coin sau khi niêm yết.

1.2 Phương pháp nghiên cứu

1.2.1 Đối tượng nghiên cứu

Chúng tôi kết hợp sàn giao dịch với khu vực và thị trường, chủ yếu chia thành ba loại:

Người Hoa sáng lập, hướng tới toàn cầu: Binance, Bybit, OKX, Bitget, KuCoin, Gate, v.v. Các sàn giao dịch nổi tiếng chủ yếu do người Hoa thành lập và đầu tư, hướng tới thị trường toàn cầu.

Hàn Quốc tạo ra, hướng tới nội địa: Bithumb, UPbit, v.v. Chủ yếu hướng tới thị trường nội địa Hàn Quốc.

Mỹ tạo ra, hướng đến châu Âu và Mỹ: Coinbase, Kraken, v.v. Sàn giao dịch Mỹ, chủ yếu hướng đến thị trường châu Âu và Mỹ, thường phải tuân thủ quy định nghiêm ngặt.

Các sàn giao dịch ở các khu vực như Mỹ Latinh, Ấn Độ, Châu Phi, do khối lượng giao dịch và thanh khoản tổng thể nhỏ hơn 5%, sẽ không được phân tích sâu trong báo cáo nghiên cứu này.

Chúng tôi đã chọn ra 10 sàn giao dịch tiêu biểu ở trên, phân tích hiệu suất niêm yết coin của chúng, bao gồm số lượng sự kiện niêm yết coin và ảnh hưởng của chúng đến thị trường sau đó.

1.2.2 Khoảng thời gian

Chủ yếu tập trung vào sự biến động giá trong ngày đầu tiên, 7 ngày trước và 30 ngày trước của token TGE, phân tích xu hướng, mô hình dao động và phản ứng của thị trường, lý do như sau:

• Ngày đầu tiên TGE, phát hành tài sản mới, khối lượng giao dịch rất sôi động, phản ánh khả năng chấp nhận ngay lập tức của thị trường. Bị ảnh hưởng lớn bởi việc săn lùng và tâm lý FOMO, đây là giai đoạn quan trọng trong việc định giá ban đầu.
• Trong 7 ngày đầu sau TGE có thể nắm bắt cảm xúc thị trường ngắn hạn và sự công nhận ban đầu đối với cơ bản của dự án, đánh giá tính bền vững của độ nóng, trở lại mức giá khởi điểm hợp lý.
• Quan sát sức hỗ trợ dài hạn trong 30 ngày đầu tiên sau TGE, hoạt động đầu cơ ngắn hạn giảm nhiệt, nhà đầu cơ rút lui, tình trạng giá cả và khối lượng giao dịch trở thành tham khảo quan trọng cho sự công nhận của thị trường.

1.2.3 Xử lý dữ liệu

Nghiên cứu này sử dụng phương pháp xử lý dữ liệu hệ thống, đảm bảo tính khoa học của phân tích. So với các phương pháp nghiên cứu phổ biến trên thị trường, nghiên cứu này có tính trực quan, đơn giản và hiệu quả hơn.

Dữ liệu chủ yếu đến từ TradingView, bao gồm dữ liệu giá của các mã thông báo mới được niêm yết trên các sàn giao dịch lớn vào năm 2024, bao gồm giá khởi điểm của mã thông báo, giá thị trường tại các thời điểm khác nhau và khối lượng giao dịch, v.v. Phân tích dữ liệu quy mô lớn giúp giảm thiểu tác động của dữ liệu bất thường đơn lẻ đối với xu hướng tổng thể, nâng cao độ tin cậy của kết quả thống kê.

(I) Tóm tắt đa biến hoạt động niêm yết coin

Áp dụng phương pháp phân tích đa biến, xem xét toàn diện các yếu tố như tình hình thị trường, độ sâu giao dịch, Thanh khoản, đảm bảo tính toàn diện và khoa học của kết quả. So sánh tỷ lệ tăng giảm trung bình của các đồng mới tại các sàn giao dịch khác nhau, kết hợp với định vị thị trường của sàn giao dịch như cơ sở người dùng, Thanh khoản, chiến lược niêm yết.

(II) Phán đoán trung bình về hiệu suất tổng thể

Để đo lường hiệu suất thị trường token, tính toán sự thay đổi phần trăm so với giá khởi điểm của coin (Sự thay đổi phần trăm ), công thức như sau:

Thay đổi phần trăm = (Giá hiện tại - Giá ban đầu) / Giá ban đầu * 100%

Cân nhắc rằng các tình huống cực đoan trên thị trường có thể ảnh hưởng đến xu hướng dữ liệu tổng thể, loại bỏ 10% giá trị ngoại lai cực đoan ở đầu và cuối, giảm thiểu sự can thiệp của các sự kiện thị trường ngẫu nhiên đến kết quả thống kê. Việc xử lý này khiến kết quả tính toán trở nên đại diện hơn, phản ánh chính xác hơn hiệu suất thị trường thực tế của các đồng tiền mới trên các sàn giao dịch khác nhau. Sau đó, tính toán trung bình tỷ lệ tăng giảm của các đồng tiền mới trên từng sàn giao dịch, để đo lường hiệu suất tổng thể của các đồng tiền mới trên các nền tảng khác nhau.

(III) Đánh giá độ ổn định hệ số biến thiên

Biến thiên hệ số ( Coefficient of Variation, CV ) là chỉ số đo lường sự biến động tương đối của dữ liệu, công thức tính là:

CV = σ / μ

Trong đó, σ là độ lệch chuẩn, μ là giá trị trung bình. Hệ số biến thiên là chỉ số không có đơn vị, không bị ảnh hưởng bởi đơn vị dữ liệu, phù hợp để so sánh sự biến động của các tập dữ liệu khác nhau. Trong phân tích thị trường, CV chủ yếu được sử dụng để đo lường sự biến động tương đối của giá hoặc lợi nhuận. Trong phân tích giá của sàn giao dịch hoặc token, CV có thể phản ánh sự ổn định tương đối của các thị trường khác nhau, cung cấp cơ sở đánh giá rủi ro cho các nhà đầu tư. Ở đây, hệ số biến thiên được sử dụng thay vì độ lệch chuẩn, vì nó có tính ứng dụng cao hơn.

2. Tổng quan về hoạt động niêm yết coin

( 2.1 so sánh giữa các sàn giao dịch

)# 2.1.1 Số lượng coin và sở thích FDV

Từ dữ liệu tổng thể, các sàn giao dịch hàng đầu ### như Binance, UPbit, Coinbase ### có số lượng đồng được niêm yết thường ít hơn so với các sàn giao dịch khác, thể hiện sự khác biệt trong vị thế của các sàn giao dịch ảnh hưởng đến phong cách niêm yết đồng.

Từ số lượng niêm yết, quy tắc niêm yết của Binance, OKX, UPbit, Coinbase nghiêm ngặt hơn, số lượng ít nhưng quy mô lớn; các sàn giao dịch như Gate thường xuyên niêm yết tài sản mới, cung cấp nhiều cơ hội giao dịch hơn. Dữ liệu cho thấy, số lượng niêm yết có mối tương quan âm với FDV, tức là các sàn giao dịch niêm yết nhiều dự án có FDV cao thường có số lượng niêm yết ít.

CEX áp dụng các chiến lược khác nhau để xác định độ ưu tiên niêm yết coin, chú trọng đến các cấp độ FDV khác nhau. Chúng tôi phân loại dự án theo FDV để hiểu rõ hơn về tiêu chuẩn niêm yết coin của sàn giao dịch. Đánh giá token thường xem xét MC và FDV, chúng cùng phản ánh đánh giá token, quy mô thị trường và thanh khoản.

• MC chỉ tính tổng giá trị của các đồng tiền đang lưu thông hiện tại, không xem xét các đồng tiền sẽ được mở khóa trong tương lai, có thể đánh giá thấp giá trị thực tế của dự án, đặc biệt khi phần lớn các đồng tiền chưa được mở khóa dễ gây hiểu lầm.
• FDV được tính toán dựa trên tổng lượng token, phản ánh một cách toàn diện giá trị tiềm năng của dự án, giúp đánh giá rủi ro áp lực bán trong tương lai và giá trị dài hạn. Đối với các dự án có MC/FDV thấp, FDV có ý nghĩa tham khảo hạn chế trong ngắn hạn, chủ yếu là tham khảo dài hạn.

Do đó, khi phân tích các token mới ra mắt, FDV có tính tham khảo cao hơn Market Cap. Ở đây chọn FDV làm tiêu chuẩn.

Đối với thái độ của các dự án phát hành lần đầu, hầu hết các sàn giao dịch áp dụng chiến lược cân bằng, vừa chú trọng đến các dự án phát hành vừa và không phát hành, nhưng thường yêu cầu cao hơn đối với các dự án không phát hành, vì các dự án phát hành mang lại nhiều người dùng mới hơn. Hai sàn giao dịch Hàn Quốc UPbit và Bithumb chủ yếu tập trung vào việc niêm yết các dự án không phát hành. So với các dự án phát hành, các dự án không phát hành có thể giảm thiểu rủi ro sàng lọc, tránh được sự biến động của thị trường trong giai đoạn phát hành và tình trạng thanh khoản ban đầu không đủ. Đối với các bên dự án, so với các dự án phát hành, không cần phải gánh thêm áp lực quảng bá thị trường và quản lý thanh khoản, các dự án không phát hành có thể tận dụng độ tin cậy đã có trên thị trường để thúc đẩy sự tăng trưởng.

(# 2.1.2 Sở thích đường đua

Binance: Số lượng Meme coin trong năm 2024 vẫn chiếm tỷ lệ nhiều nhất. Các dự án Infra và DeFi chiếm tỷ lệ lớn. Số lượng coin trên các lĩnh vực RWA và DePIN khá ít, nhưng hiệu suất tổng thể tốt. Mức tăng giá cao nhất của USUAL trên thị trường giao ngay đạt 7081%. Mặc dù việc chọn coin trong các lĩnh vực này khá thận trọng, nhưng một khi được ra mắt, phản ứng của thị trường thường tích cực. Trong nửa cuối năm, sự ưa chuộng đối với các coin trên lĩnh vực AI rõ ràng nghiêng về token AI Agent, với tỷ lệ cao nhất. Năm 2024, sự ưa chuộng đối với hệ sinh thái BNB tăng lên, như các dự án BANANA và CGPT ra mắt, cho thấy sự tăng cường hỗ trợ cho hệ sinh thái trên chuỗi của mình.

OKX: Số lượng token niêm yết cũng giống như Meme nhiều nhất, chiếm khoảng 25%. So với các sàn giao dịch khác, các blockchain và cơ sở hạ tầng có nhiều token hơn, tổng cộng chiếm 34%, cho thấy năm 2024 sẽ chú trọng hơn vào đổi mới công nghệ nền tảng, tối ưu hóa khả năng mở rộng và phát triển bền vững của hệ sinh thái blockchain. Trong các lĩnh vực mới nổi, chỉ có 4 loại token AI được niêm yết ) bao gồm DMAL và GPT###, 3 loại token mới trong lĩnh vực RWA, 3 loại trong lĩnh vực DePIN, phản ánh rằng việc bố trí trong các lĩnh vực mới nổi khá thận trọng.

UPbit: Đặc điểm lớn nhất của việc niêm yết coin trong năm 2024 là phạm vi bao phủ rộng rãi, hiệu suất của các token thường khá tốt. Năm 2024, UNI và BNT sẽ được niêm yết trên sàn giao dịch DEX. Điều này cho thấy vẫn còn tiềm năng và không gian phát triển lớn trong việc niêm yết tài sản phổ biến, nhiều coin chính thống hoặc có vốn hóa cao vẫn chưa được niêm yết, và có thể mở rộng hỗ trợ trong tương lai. Đồng thời, điều này phản ánh việc xem xét niêm yết coin khá nghiêm ngặt, có xu hướng lựa chọn cẩn thận những tài sản có tiềm năng lâu dài.

Tại UPbit, các đồng tiền trong các lĩnh vực đều có mức tăng trưởng nổi bật. PEPE(Meme), AGLD(Game), DRIFT(DeFi), SAFE(Infra) và các đồng tiền khác trong lĩnh vực có mức tăng trưởng ngắn hạn đáng kể, cao nhất lên đến 100% thậm chí vượt 150%. UNI sau 30 ngày ra mắt đã tăng trưởng cao tới 93.5% so với ngày đầu tiên. Điều này phản ánh sự công nhận cao của người dùng Hàn Quốc đối với các dự án ra mắt trên UPbit.

Từ góc độ hệ sinh thái chuỗi công khai, các hệ sinh thái chuỗi công khai như Solana, TON đang được ưa chuộng. Chúng tôi cũng quan sát thấy rằng các sàn giao dịch đang từng bước tăng cường hỗ trợ cho hệ sinh thái blockchain của chính mình. Ví dụ, BSC và opBNB liên kết với Binance, đang tăng cường hỗ trợ cho hệ sinh thái trên chuỗi của họ. Tương tự, Base được Coinbase giới thiệu cũng trở thành đối tượng hỗ trợ chính của họ, với tỷ lệ dự án Base trong tổng số các loại coin mới ra mắt vào năm 2024 gần 40%. OKX thì tiếp tục đẩy mạnh chiến lược trong hệ sinh thái X Layer. Hơn nữa, kế hoạch ra mắt mạng lưới L2 Ink của Kraken càng cho thấy các sàn giao dịch hàng đầu đang tích cực thúc đẩy xây dựng cơ sở hạ tầng trên chuỗi.

Xu hướng này phản ánh sự khám phá của sàn giao dịch trong việc chuyển đổi từ "ngoài chuỗi" sang "trong chuỗi", không chỉ mở rộng phạm vi kinh doanh mà còn tăng cường khả năng cạnh tranh trong lĩnh vực DeFi. Sàn giao dịch thông qua việc hỗ trợ các dự án trong chuỗi của chính mình, không chỉ thúc đẩy sự phát triển của hệ sinh thái mà còn nâng cao độ gắn bó của người dùng, và trong quá trình phát hành và giao dịch tài sản mới, có thể thu được lợi nhuận cao hơn. Điều này cũng có nghĩa là, trong tương lai, chiến lược niêm yết coin của sàn giao dịch sẽ nghiêng nhiều hơn về các dự án trong hệ sinh thái của chính mình, nhằm tăng cường hoạt động của mạng blockchain và ảnh hưởng của thị trường.

( 2.2 Phân tích theo chiều thời gian

• Xu hướng tăng giảm số lượng sự kiện niêm yết coin tương đồng cao với biến động giá BTC. Trong thời gian BTC tăng, từ tháng 2 đến tháng 3 và từ tháng 8 đến tháng 12, số lượng sự kiện niêm yết coin nhiều; trong thời gian BTC đi ngang hoặc giảm, từ tháng 4 đến tháng 7, số lượng sự kiện niêm yết coin rõ ràng giảm.
• Sàn giao dịch hàng đầu )Binance, UPbit ### hoạt động niêm yết coin ít bị ảnh hưởng trong thời kỳ thị trường gấu, tỷ lệ niêm yết coin của họ trong thời gian này còn tăng lên, thể hiện sức mạnh chi phối thị trường và khả năng chống chu kỳ tốt hơn.
• Số lượng niêm yết trên Bitget khá ổn định, ảnh hưởng của biến động thị trường nhỏ hơn, trong khi nhịp độ niêm yết trên các sàn giao dịch khác dao động lớn hơn. Điều này có thể liên quan đến chiến lược niêm yết cân bằng hơn của họ.
• Gate và KuCoin có tần suất niêm yết coin cao hơn, nhưng số lượng dao động mạnh theo tình hình thị trường, cho thấy các sàn giao dịch này có thể phụ thuộc nhiều hơn vào tính thanh khoản cao của các dự án mới trong thời kỳ thị trường tăng trưởng để thu hút người dùng.

3. Phân tích khối lượng giao dịch

( 3.1 Tình hình tổng thể khối lượng giao dịch của các sàn giao dịch khác nhau

• UPbit có tỷ lệ khối lượng giao dịch trong 24 giờ sau khi niêm yết coin cực kỳ cao, thậm chí vượt quá một nửa Binance, cho thấy sức hấp dẫn mạnh mẽ của thị trường ngắn hạn, Thanh khoản